De man in Playa Giron die een stok en stok oude Lada heeft, waarvan de ramen met houten wigjes open en dicht gezet worden, gaten in de carrosserie en een verrotte versnellingsbak, maar overduidelijk de grote trots van de eigenaar. Na iedere rit wordt de auto liefdevol ingepakt in een hoes om hem te beschermen tegen de zeelucht en zand. Benzine en olie zijn de geuren die als eerste bij me opkomen als ik aan Cuba denk. Bijna alle auto’s zijn oud en lekken motorolie of ruiken naar benzine, als het erg is rijden we de hele weg met de raampjes open.
De jonge mensen die we spreken en met een soort moed der wanhoop op een betere toekomst hopen. De aangekondigde hervormingen van een paar jaar geleden gaven ook hoop, maar het liep toch anders. Tot 1 januari 2021 waren er nog twee betalingssystemen, één voor Cubanen en één voor buitenlanders met een andere wisselkoers gekoppeld aan de Dollar. Dat is afgeschaft en daarmee werden veel dingen voor de Cubanen zelf ineens veel duurder. Officieel is de wisselkoers 24 Cubaanse Peso voor 1 Dollar, op straat krijgen we 150 Peso voor 1 Dollar. Het minimumloon steeg in 2021 van 400 naar 2100 peso per maand, dat lijkt heel wat, maar met de straatwaarde van de peso kom je dan op nog geen 20 dollar per maand. Covid maakte het niet makkelijker, toeristen bleven weg, dus minder inkomsten voor de regering die de hele toeristen industrie controleert en voor de kleine ondernemers. Komt er dan niemand in opstand vraag ik? Er zijn protesten geweest begin juli 2021 met een paar eisen: betaalbaar eten en medicijnen en minder stroomstoringen.
We hebben geen duidelijke leider zegt een van de vrouwen en verschillende van mijn vrienden zijn herkend op camera’s tijdens de protesten en zitten nu voor 10 jaar in de gevangenis, dat maakt je voorzichtiger. Volgens Wikipedia zijn minstens 700 mensen berecht en sommigen kregen erg lange gevangenisstraffen, een aantal anderen zijn ‘verdwenen’ en nog steeds is niet bekend waar ze verblijven. De meeste jonge mensen die we spreken willen weg uit Cuba.
Een andere vrouw vertelt dat de gezondheidszorg weliswaar gratis is, maar dat er geen medicijnen of hulpmiddelen zijn. Je kunt geopereerd worden, maar je moet wel zelf zorgen voor je anesthesie en verdere middelen voor de behandeling zoals infuusnaalden of medicijnen. Als je geen familie hebt in de USA die je helpt of geld om op de zwarte markt te kopen….. Op straat worden we gevraagd om Paracetamol en andere medicijnen.
Het onderwijs is gratis, maar, zeggen twee jonge mannen, waarom zou je studeren? Je bent jaren bezig en daarna verdien je nog steeds minder dan een kamermeisje in een hotel waar toeristen komen. Na je gratis studie werk je ook een aantal jaren voor de regering als tegenprestatie. Voor artsen is dat 10 jaar tegen minimumloon (ik heb dit niet na kunnen vragen bij de artsen/casa particular verhuurders) en ben je beperkt in je bewegingsvrijheid, je mag dan niet naar het buitenland bijvoorbeeld.
Mensen die met ons praten spreken vrijuit over hun frustraties op plaatsen waar niemand ons kan horen of kijken steeds om zich heen of er niemand binnen gehoorsafstand is. Kritiek op de regering is geen goede zaak. Sinds de protesten zijn er nog meer uitingen van (digitaal)ongenoegen op de regering of het land strafbaar gesteld in een nieuwe wet. Een deel van de problemen komt door het handelsembargo van de USA, een groot deel in mijn ogen ook door de opstelling van de Cubaanse regering, maar die verwijzen steeds naar de USA als de grote agressor en imperialist.
Het geld blijft me verbazen. Er is nog maar één Peso, maar iedereen wil Dollars hebben. In de winkels waar je als Cubaan luxere zaken kunt kopen (elektronica, melkpoeder, zeep e.d.) moet je betalen in Dollars via een speciale Cubaanse debitcard. Die krijg je alleen als je aan kunt tonen dat je ergens legaal woont. Op de debitcard moet je Dollars storten en in dat proces wordt er 10% wisselbelasting ingehouden door de regering, die ook de prijzen vaststelt in de winkels: het fameuze Ministerie van Financiën en Prijzen. Om gek van te worden! Cubanen mogen niet zelf bepalen waar ze gaan wonen, je hebt toestemming nodig om ergens heen te gaan. Vooral de trek naar de grote steden wordt tegengehouden. Ze komen er toch, maar wonen er dan illegaal, met alle gevolgen van dien.
De jonge mensen die we spreken en met een soort moed der wanhoop op een betere toekomst hopen. De aangekondigde hervormingen van een paar jaar geleden gaven ook hoop, maar het liep toch anders. Tot 1 januari 2021 waren er nog twee betalingssystemen, één voor Cubanen en één voor buitenlanders met een andere wisselkoers gekoppeld aan de Dollar. Dat is afgeschaft en daarmee werden veel dingen voor de Cubanen zelf ineens veel duurder. Officieel is de wisselkoers 24 Cubaanse Peso voor 1 Dollar, op straat krijgen we 150 Peso voor 1 Dollar. Het minimumloon steeg in 2021 van 400 naar 2100 peso per maand, dat lijkt heel wat, maar met de straatwaarde van de peso kom je dan op nog geen 20 dollar per maand. Covid maakte het niet makkelijker, toeristen bleven weg, dus minder inkomsten voor de regering die de hele toeristen industrie controleert en voor de kleine ondernemers. Komt er dan niemand in opstand vraag ik? Er zijn protesten geweest begin juli 2021 met een paar eisen: betaalbaar eten en medicijnen en minder stroomstoringen.
We hebben geen duidelijke leider zegt een van de vrouwen en verschillende van mijn vrienden zijn herkend op camera’s tijdens de protesten en zitten nu voor 10 jaar in de gevangenis, dat maakt je voorzichtiger. Volgens Wikipedia zijn minstens 700 mensen berecht en sommigen kregen erg lange gevangenisstraffen, een aantal anderen zijn ‘verdwenen’ en nog steeds is niet bekend waar ze verblijven. De meeste jonge mensen die we spreken willen weg uit Cuba.
Een andere vrouw vertelt dat de gezondheidszorg weliswaar gratis is, maar dat er geen medicijnen of hulpmiddelen zijn. Je kunt geopereerd worden, maar je moet wel zelf zorgen voor je anesthesie en verdere middelen voor de behandeling zoals infuusnaalden of medicijnen. Als je geen familie hebt in de USA die je helpt of geld om op de zwarte markt te kopen….. Op straat worden we gevraagd om Paracetamol en andere medicijnen.
Mensen die met ons praten spreken vrijuit over hun frustraties op plaatsen waar niemand ons kan horen of kijken steeds om zich heen of er niemand binnen gehoorsafstand is. Kritiek op de regering is geen goede zaak. Sinds de protesten zijn er nog meer uitingen van (digitaal)ongenoegen op de regering of het land strafbaar gesteld in een nieuwe wet. Een deel van de problemen komt door het handelsembargo van de USA, een groot deel in mijn ogen ook door de opstelling van de Cubaanse regering, maar die verwijzen steeds naar de USA als de grote agressor en imperialist.
In de haven waar we liggen (staatsbedrijf) mogen wij alleen met onze creditcard betalen en dus tegen de koers 24 peso voor 1 dollar. In de regeringshotels, excursies en huurauto’s is dat niet anders. Kan je nagaan wat je daarvoor op de straat kan kopen! Wij waren op de hoogte van de verschillen en hebben voldoende contant geld meegenomen om in Cuba op straat te wisselen. Want ook de flappentap geeft maar 24 peso voor je Euro. 
Diesel tanken voor de boot is spotgoedkoop, omgerekend 16 cent per liter en dat moeten we contant betalen. Iedereen die met buitenlanders te maken heeft rekent constant heen en weer tussen Dollars en Peso of zelfs Euro en probeert daar zo gunstig mogelijk uit te komen. Zoals ik het zie ontstaat er, geheel tegen de ideologie van het land in, een verschil tussen mensen die goed kunnen ritselen , toegang hebben tot buitenlanders, dan wel zaken kunnen importeren voor de zwarte markt en de meerderheid die dat niet heeft. Die moeten (nog steeds!) sappelen om rond te komen. Cubanen met overgewicht zijn we vrijwel niet tegengekomen.
De twee belangrijkste woorden in het Cubaanse leven zijn conseguir (ergens aan komen) en resolver (iets oplossen) elkaar helpen is belangrijk om alles vol te houden. Ondank al deze ongemakken straalt er ook levenslust uit de mensen. De twee gezichten van Cuba en zeker een land wat intrigeert.
Diesel tanken voor de boot is spotgoedkoop, omgerekend 16 cent per liter en dat moeten we contant betalen. Iedereen die met buitenlanders te maken heeft rekent constant heen en weer tussen Dollars en Peso of zelfs Euro en probeert daar zo gunstig mogelijk uit te komen. Zoals ik het zie ontstaat er, geheel tegen de ideologie van het land in, een verschil tussen mensen die goed kunnen ritselen , toegang hebben tot buitenlanders, dan wel zaken kunnen importeren voor de zwarte markt en de meerderheid die dat niet heeft. Die moeten (nog steeds!) sappelen om rond te komen. Cubanen met overgewicht zijn we vrijwel niet tegengekomen.
De twee belangrijkste woorden in het Cubaanse leven zijn conseguir (ergens aan komen) en resolver (iets oplossen) elkaar helpen is belangrijk om alles vol te houden. Ondank al deze ongemakken straalt er ook levenslust uit de mensen. De twee gezichten van Cuba en zeker een land wat intrigeert.
In de loop van de middag komen we in de buurt van Key West en worden we buiten het rif opgewacht door 3 schepen van de Coastguard, ze laten ons gelukkig ongemoeid. Na 22 uur varen ankeren we achter Wisteria Island tegenover de haven. Morgen inklaren.
In de krant van Key West van 5 januari lees ik later dat Dry Tortuga Islands sinds 2 januari tijdelijk gesloten zijn. Het is het meest westelijke puntje van de Florida Keys en een enorm natuurgebied met eilandjes en riffen. Sinds 1 januari zijn er daar al meer dan 300 Cubanen aangekomen in hun handgemaakte bootjes en vlotten. Ik denk aan de mensen die we gesproken hebben, zouden zij er bij zijn? Wij vonden de oversteek niet makkelijk met een korte koppige golf door de stroming en de wind. We zien sommige vluchtbootjes in Key West, wanhoop en doorzettingsvermogen spreekt eruit en dit zijn dan nog de bootjes die aangekomen zijn…. Dit is de Mariana uit 2015, 24 mensen aan boord, van gelaste oliedrums en een oude truckmotor.
Kunstwerk in het Museum gemaakt van vlotten, wrakke bootjes, zelfgemaakte peddels en ander zeetuig, toch een beetje kritiek? (helaas niet de naam van de maker)
Foto’s uit het museum voor moderne kunst in Havana. Na de Revolutie was er ruimte voor kunst, maar wel zonder kritiek op de regering of de revolutie. Wij vonden de schilderijen somber.
Foto’s uit het museum voor moderne kunst in Havana. Na de Revolutie was er ruimte voor kunst, maar wel zonder kritiek op de regering of de revolutie. Wij vonden de schilderijen somber.
Helaas zonder titel, of kunstenaar, maar onderdrukking van de pers ligt voor de hand....
Graag wil ik over Cuba nog meer van jullie vernemen. Met interesse het blog gelezen en ik vind het ongelofelijk in deze moderne tijd. Hoe kun je als land aan inwoners zoveel beperkingen opleggen. Daar moet wel een gigantische organisatie achter zitten die dat allemaal moet controleren. Voor ons bijna niet te geloven.
BeantwoordenVerwijderenToch voor jullie ook indrukwekkend en jullie zijn toch wel wat gewend. Geniet van het prachtige gebied waar je ook bent. Liefs, groetjes en tot gauw.