Nuku'alofa door Theo - 3 - 7 september

Nuku'alofa 2-7 september

De Hifofua in 1957 "Dat wat veilig aan de andere kant komt"

Tonga……. Een oude wens van mij (Theo) komt in vervulling; zeilen naar het Koninkrijk Tonga waar ik tussen 1958/59 en 1962 met mijn ouders heb gewoond .En… we, Roel (en Jacomine) en ik completeren daarmee een oude afspraak.

In 1957 bestelde de Kroonprins Tungi van het Koninkrijk Tonga bij SanderNiestern in Delfzijl een tweetal schepen: de coaster Aoniu en de overmaatse sleepboot Hifofua. Mijn vader was verantwoordelijk voor de inbouw van de (MWM-)motoren. Tijdens een bouwinspectie vroeg de Kroonprins of mijn vader in Tonga de opleiding van de bemanning voor deze schepen voor zijn rekening wilde nemen. Dat verzoek kon niet geweigerd worden! Mijn vader voer als chief engineer op de Hifofua naar Tonga. Mijn moeder en ik kwamen na met de Southern Cross via Nieuw Zeeland. Een avontuur toentertijd! En zo belandden we op de archipel die door James Cook de Friendly Islands was genoemd.

Belofte: See you in de South Pacific, na 3,5 jaar in het echt

En die afspraak….. Roel, Chris en ik behoren tot de initiatiefnemers van de Stockvaert 1 en jaarlijks zeilen we in de Middellandse Zee. De afspraak werd ik meen al in 2010 gemaakt, toen Roel zei: Jacomine en ik hebben het plan rond de wereld te zeilen. Ik reageerde meteen dat als ze in de buurt van Tonga zijn ik mee wilde varen. Als ze dat leuk vinden natuurlijk, maar als kooimaat van Roel was de uitnodiging geen enkel probleem. Niet wetende dat het na het vertrek van de Tara vanuit Rotterdam-Delfshaven in mei 2012 nog ruim 3,5 jaar zou duren… Begin 2015, de plannen voor vertrek naar de Stille Zuidzee werden steeds concreter, zei Chris “zal ik meegaan” dat was natuurlijk een schot in de roos.

Koninklijk Paleis aan de lagune bij Nuku'alofa

Bij het vertrek vanuit Niuatopatapu (het noordelijkste deel van het Koninkrijk Tonga) was het vaarplan de eiland-groepen Vava’u en Ha’apai aan te doen alvorens Tongatapu met de hoofdstad Nuku’alofa te bereiken. Maar zeilen is weersafhankelijk en gelet op de te verwachten winden, nam de schipper het besluit, uiteraard in overleg met de Lady of the Tara (zoals Chris haar noemt), om rechtstreeks door de zeilen naar Tongatapu. Achter af een zeer wijs besluit. Zoals het schippers echtpaar gelet op de inmiddels jarenlange ervaring meer wijze besluiten heeft genomen daar waar het dagelijks leven aan boord betreft; op een relatief kleine leefomgeving is het goed orde en discipline in te stellen en te handhaven. Vermijd zo mogelijk het zoute water op en met name in de kajuit van de boot; vermijd onnodig vuil; reinig wat is ingekocht van al of niet vuil of hinderlijke beestjes, enz; begrijpelijk en zeer doelgericht. Ik heb groot respect voor de manier waarop Roel en Jacomine zo al ruim 3,5 jaar op weg zijn. Het schip, de inrichting en inventaris zien er picobello uit en de gastvrijheid die Chris en ik ervaren de ruim 2,5 week aan boord is om van (vrienden) te genieten.

Zonsondergang bij Pangaimotu

De Aoniu en met name de Hifofua, met beperkte vracht- en (dek)passagiersaccomodatie hebben eind jaren 50, begin jaren 60 met name het intereilandvervoer en verkeer opengelegd waar nu nog veel Tonganezen over spreken. Het bezoeken van familieleden op de andere eilanden werd daardoor makkelijker gemaakt. Zowel op Niuatoputapo als op Tongatupa kreeg ik warme reacties als ik in gesprek meldde dat mijn vader “chief-engineer” van de oude Hififua was geweest. Ook mijn verdwenen Tonganese woordenschat kwam per dag weer boven water; dat leidde af en toe tot leuke reacties.

Tonga-side school leerlingen toen en nu

Tijdens een van mijn mooie nachtwachten, zeilend ter hoogte van de Vava’u-groep en genietend van de schitterende sterrenpracht, kon ik al mijmerend denken aan de periode dat mijn vader hier voer met de Hifofua zo’n 55 jaar geleden en mijn eigen tijd op Tonga waar ik in uniform de Tonga-side school bezocht. Maar ook zo zeilend in de nacht: je bent op volle zee wel ontzettend klein….. een notendopje… en denkend aan thuis aan met name de kinderen en kleinkinderen zonder dagelijks telefonisch of whatsapp-contact……. het is wel heel ver weg zo’n 20000 km…..We voeren langs het eiland Late (toen bekend van de wilde honden), Kao en Tofua in de buurt van de Ha’apai groep (waar de muiterij op de Bounty heeft plaats gevonden).

De Hifofua is eind jaren 60 verkocht aan een particuliere onderneming die het niet al te nauw nam met het organiseren van wachten wanneer het schip op de rede voor anker lag; resultaat was dat tijdens een hurricane de Hifofua van de ankers werd gelicht en nu al jaren op een rif ligt ter hoogte van Nuku’alofa.

Big mama heet ons welkom op Pangaimoto

Op woensdag 2 september liepen we Tongatapu binnen en het was Roel die op een gegeven moment riep ‘daar ligt het schip van je vader…! Langzaam op de motor voeren we richting haven: een feest van herkenning; alhoewel ik er met Ria (overleden in 2008) in 2006 ben geweest is er het nodige op Tongatapu veranderd; het koninklijke paleis waar ik met mijn vader de toenmalige Koning bezocht en de oude havenpier zijn en nog. De nieuwe haven, de Queen Salotewharf, is fors uitgebreid met containeroverslag faciliteiten. Weliswaar moeten de schepen zelflossers hebben want kranen zijn er niet. We voeren het wat shabby-achtige haventje voor jachten in wat niet aantrekkelijk overkwam. Wederom nam het schippersechtpaar een wijs besluit: we gaan hier niet liggen maar een kleine 2 kilometer verder bij het eiland Pangaimotu met resort en kleine ferry gerund door de “bekende” Tonganese gastvrouw Big Mama. Achteraf een prima keuze . Vlakbij ligt ook het resort Fafa, volgens The Lonely Planet ‘one of the most elegant island-resorts of the Tongatapu-group’.

Ha'amonga Trilithon

De volgende dag met de ferry naar Nuku'alofa; eerst inklaren en de formaliteiten en tevens onmiddellijk de vriendelijkheid van de Tonganezen ervaren. Zelf ben ik langs de bij de haven liggende Roomskatholieke kerk gelopen, waar ik als kind pianoles kreeg van de nonnen en een kop koffie bij de Waterfront Lodge waar ik in 2006 met Ria verbleef voor we naar Fafa vertrokken.

Vervolgens met ons vieren met de taxi naar het centrum van Nuku’alofa; langs de Saloteroad, waar we woonden en even langs mijn oude Tonga side-school. Van de oude school is niet veel meer over, gelukkig de nodige nieuwbouw maar de school uniformen zijn nog dezelfde. Boodschappen, de markt, koffie bij het reeds jaren bekende Friendscafé en een simkaart voor de Tara-hotspot. Later die dag contact met het thuisfront wat toch wat emoties te weeg bracht (de afstand?)

Blowholes aan de zuidkust

We hebben een paar zeer mooie dagen op Tongatapu met ons vieren beleefd; dinner and dance night in the Hina cave, gerund door een zoon van een oud bemanningslid van de Aoniu. Een islandtour met diverse hoogtepunten: Ha’amonga Trilithon (de Tonganese variant van Stonehenge),Captain Cooks Landingsplace (1773), Flying Foxes (grote vleermuizen), de schitterende blowholes aan de zuidkust wanneer de zee swell het rif raakt, Abel Tasman's landingsplace in 1643! Maar hij was niet de eerste Nederlander op Tonga; hij werd jaren daarvoor al vooraf gegaan door Lemaire en Schouten en later Roggeveen…

de New Weslyan Church met poort voor de koning

Zondags naar de Weslyan Protestantse Kerk. De kerk waar ik ook met mijn ouders naar toe ging. Op de zeer stille zondag…..een echte rustdag voor de Tonganezen, was het bezoek aan deze kerk indrukwekkend. Schitterende koorzang, vooral het credo was erg mooi. De begeleiding bij de hymnes, de eucharistieviering waar de ouderlingen het brood en de wijn kregen vóór de aanwezige Koning en Koningin die toch het hoofd is van de kerk. Opvallend ook, de Tonganzen lopen makkelijker op blote voeten dan op slippers of sandalen hetgeen bleek in de kerk; overal stonden de sandalen en slippers; maar nog opvallender: de zondagse kledij met de matten die traditioneel gedragen worden en de veelal schitterend geklede vele kinderen…waar door de predikante apart na de avondmaalsviering aandacht aan werd besteed.

Laatste maaltijd aan boord: Tonga kreeft

Zondagavond een heerlijke Indische maaltijd aan boord van de Tara bereid door Chris samen met Jacomine en in aanwezigheid van de bemanning van de Sofia (een Engels echtpaar).

De laatste dag heb ik een ontmoeting met de broer van een collega van mijn vader….. toch bijzonder met hem en zijn vrouw over het verleden van gedachten te wisselen.

Voor mij vele mooie momenten! Om er een te noemen: vanaf de Tara de zonsondergang te zien met de oude Hifofua op het rif voor Tongatapu.

Iets gemist? Mijn klasgenoot van de lagere school Prinses Pilolevu, zuster van de huidige Koning, hebben we niet kunnen bezoeken wegens haar verblijf in Nieuw Zeeland. Jammer, maar ik had haar gelukkig wel ontmoet in 2006.

Zo onthouden we ons uitzicht: Pangaimotu

Daarna inpakken op de eerste regenachtige dag op Tonga. Chris en ik vertrekken naar het vliegveld (een lange reis via Auckland en Kuala Lumpur voor de boeg) en uitgezwaaid door Roel en Jacomine. Heel veel dank vriend en vriendin: een memorabele maar ook zeer gezellige zee- en zeilreis en voor Chris en mij onvergetelijke 17 dagen. Bon voyage de komende periode; geniet ervan en vooral van elkaar.

Theo

Theo in acie op de uitkijk

enorme flying foxes hangen te slapen in de bomen

Anahulu Cave om in te zwemmen: bijzonder