De walvissen van Vava'u 13-20 september

We zwerven een beetje door de archipel. Het is een wirwar van eilanden en eilandjes en daartussen liggen prachtige ankerplaatsen. Het weer is afwisselend bewolkt/regenachtig en zonnig, dus als de zon schijnt proberen we daar het meeste van te maken. We komen op Tapana eiland waar een ouder Spaans stel een restaurant heeft en bespreken een paella diner met een paar boten. Het gezelschap is geweldig, de tapas zijn verrukkelijk, de paella lekker, maar het stel heeft zijn beste dagen gehad. Voor de vorm geven ze nog een optreden,

de band van Tapana restaurant, Niels als gastdrummer rechts

Maria, Andreo, een verlopen hippie op plastic sandalen, een even tandeloze makker en hun Tongaanse hulp. Vooral Maria  kijkt alsof ze liever duizend mijl hier vandaan zou zijn. We stellen ons voor dat ze ooit met veel enthousiasme zijn begonnen, het zelfgebouwde open restaurant ziet er leuk uit, maar in de loop van de jaren tellen de eenzaamheid en leeftijd op. Waarschijnlijk geen geld om nog elders heen te gaan en wat dan blijft zijn de boten die jaarlijks de ankerplaats aandoen. Het menu is pittig geprijsd, dus ik hoop dat ze daar weer een poosje van verder kunnen.

We duiken bij de koraaltuin van Vaka'eitu met een paar mensen, maar het valt tegen. Ik heb een dikker pak aangedaan maar te weinig lood meegenomen, dus ik kom niet eens beneden. Het koraal is veelal dood en de vissen zwemmen in de bovenste paar meter water, dus voor mij is er gelukkig nog genoeg te zien. Vanuit Port Maurelle gaan we nog een keer naar de Swallow Cave met alle visjes en het blijft een wonderlijk schouwspel.

Zwerven door Vava'a

De 17^e is er in Chili een heftige aardbeving, maar van de tsunami in de loop van de volgende nacht bij Tonga merken we niets. De golf verwachting is 30 cm tot een 1 meter, zeker drijvende verwaarloosbaar. Wel maken we ons zorgen om de eilanden die dichterbij liggen. Op de Juan Fernandez eilanden hebben we gezien dat een tsunami tot 22 meter hoogte alles vernietigd en wat een traumatisch iets het is voor de bevolking als er doden vallen. Ook op Niuatoputapu was een vergelijkbaar graf voor 9 mensen. De Tuamotus steken maar een tot 2 meter boven water. Het ontbreekt ons aan mogelijkheden om nieuws te lezen, dus we blijven in het ongewisse. De alarmering is op veel plaatsen verbeterd, maar op Tonga horen we niets. Er staan wel her en der vluchtroutes naar hogergelegen gebieden aangegeven voor als er een tsunami de eilanden raakt.

De walvissen weten zonder alarmering dat er een aardbeving geweest is en laten zich die donderdag niet zien in de wateren rondom Vava'u. Ze zwemmen uit voorzorg naar dieper water. We gaan op vrijdag de 18^e op pad voor de walvissen en het is dus maar afwachten of we ze te zien krijgen. Het is bewolkt, veel wind en er staan een swell van meer dan 2 meter. De Walvis tourboten zijn aan allerlei regels gebonden om te voorkomen dat de walvissen last krijgen van de belangstelling en wellicht andere wateren zoeken of een kleinere kans hebben om hun jongen groot te brengen. Er zijn maximaal 8 gasten in een bootje en er mogen er maar 4 tegelijk in het water met de gids en maar twee boten in de buurt van een stel walvissen. De eerste uren varen we rond zonder een spoor van een walvis. De kapitein heeft contact met collega's en we gaan naar de westkant in een rustig plekje uit de wind: daar zijn een moeder met kalf. We wachten rustig onze tijd af tot een andere  boot klaar is, maar dan mogen wij erin. 

Op naar de walvissen!

De eerste keer is het even aftasten, wat zien we en hoe gaat het. Moeder, zo'n 13 meter lang en vele tonnen zwaar, ligt op zo'n 15 á 20 meter op de bodem. Het kalf, rond de vier meter lang, dik een ton zwaar en een maand oud, moet vaker naar de oppervlakte om te ademen. Dat zijn de momenten dat er actie is voor ons. Heel rustig laat het zich naar boven drijven, haalt drie keer adem en gaat weer naar beneden. Wij zwemmen op zo'n 15 meter ervandaan en het is geweldig om hem te zien bewegen, zo moeiteloos door het water. Hij draait op zijn rug en laat zijn witte buik zien, draait een paar keer om zijn as, kijkt naar ons en gaat weer naar moe. 

Onze baby: 4 meter lang en dik 1.000 KG

Als hij beneden is geeft hij moeder eerst een paar knuffels, hij schuurt tegen haar kop en zij, dan gaat hij onder haar liggen. Als het tijd wordt om weer naar boven te gaan geeft hij met zijn kop een paar duwtjes onder moeders kop: “Kom mee, gaan we lekker naar boven” maar moeder heeft nog geen zin, dus hij komt alleen. Na 20 minuten moet moeder ook adem halen en komt heel langzaam naar boven, de gids zwemt met haar mee ter hoogte van haar kop, wij zijn zo onder de indruk dat we vergeten ook maar iets te doen en ze zwemt rustig een stukje verder om te ademen en weer naar beneden te gaan. Dat moeder boven komt is het teken voor ons om weer naar de boot te gaan, dan mag de volgende groep. We zwemmen 3 keer met de walvissen, of zwemmen zij met ons? Ik denk het laatste! De tweede en derde keer zijn we meer  ontspannen, maar als het kalf onze richting op draait en op een meter of 2 en heel langzaam onder ons door zwemt, is het indrukwekkend, een beetje spannend en geweldig tegelijk. Het is moeilijk in woorden te vatten waarom dit zo heel anders is dan het snorkelen tussen de haaien wat we eerder deden. Voor mij is het dat het een zoogdier is en dichterbij mij staat dan een haai. De zachte vriendelijke uitstraling van de dieren, ondanks hun enorme afmetingen. De manier waarop moeder en kalf met elkaar omgaan. Het is een geweldige ervaring om zo dicht bij hen te zijn.

 

Hollands onderonsje aan boord van Tara op Hungaeiland

Die avond eten we samen met Paulien en René van de Bounty waarmee we op walvis tocht waren. Het is echt nagenieten, foto's kijken, praten en de video's die we hebben gemaakt gaan van hand tot hand. Wat een prachtige dieren. Dit is zeker een hoogtepunt van ons verblijf hier in Vava'u.

Voor wie het leuk vindt nog iets over de walvissen.

De Bultruggen (Megaptera Novaeangliac) komen hier ieder jaar rond juni/juli na een reis van 6.000 km vanaf Antarctica. Daar eten ze zich in de antarctische zomer vol met kril en kweken ze spek. In de tropische omgeving paren ze en brengen ze het volgende jaar hun jongen ter wereld. Bultruggen hebben een draagtijd van 11 maanden en de meeste kalven worden in juli/september geboren. De moeders eten niet tijdens het verblijf hier en vallen dan ook flink af. De kalven zijn 2 á 3 meter als ze geboren worden en 5 á 6 meter als ze weer met de groep mee zwemmen naar Antarctica eind oktober. Ze wegen dan al enkele tonnen! Bultruggen krijgen eens in de twee á drie jaar een kalf. De Bultruggen worden ook zingende walvissen genoemd omdat de mannetjes onder water 'zingen' wat over honderden kilometers te horen is. Het heeft waarschijnlijk een functie in de paringsrituelen, of het herkennen van rivalen. Verder zijn ze de meest bewegelijke, spelende walvissen van allemaal.

De populatie wereldwijd wordt geschat op 35.000 dieren.

Niks gemerkt van de tsunami

Vannacht heerlijk geslapen! En dat met een tsunami waarschuwing. Nu was dat voor Tonga nog maar een golf van 30 cm tot 1 meter en liggen we binnen het rif en in een baai met de opening naar het westen. Rond TARA zal het niet meer dan een rimpeling geweest zijn.  Vreemd blijft trouwens wel dat we vanuit Nederland moesten horen over de tsunami. Niets gisteren van de autoriteiten en niets van andere zeilers. Zijn we dan zo losgeslagen van de rest van de wereld?

Op weg naar Vava'u - 8-13 september

Ze zwaaien naar ons! (foto sy Lovinda)

Na het vertrek van Christiaan en Theo is het stil aan boord. Na de gezelligheid van de afgelopen weken lijkt de boot opeens groot en een beetje kaal. We kennen dit gevoel van eerdere bezoeken en hebben ons plan klaar. 's Morgens vroeg, Theo en Chris vliegen nog over de oceaan naar Auckland, vertrekken we naar Vava'u, de eilandengroep die we eerder moesten overslaan. Na de regen is het lekker opgeklaard en we hebben een mooi windje uit het zuiden. Nog voor we het grote rif om Tongatapu uit zijn zien we de eerste walvissen. Omdat het water zo glad is zitten we eerste klas! Eerst walvissen die aan het cruisen zijn: ze zwemmen in hun eigen tempo langs de boot op een paar honderd meter, soms wat meer, soms wat minder. Dan zien we een groepje die aan aan het spelen is. De lange witte vinnen vliegen door de lucht, een sprong en nog een en nóg één, ze hebben de smaak te pakken. Iets verder zijn er een paar met hun staart op het water een het slaan, wel een minuut of 10 achter elkaar. Zelfs op deze afstand kunnen we de klappen goed horen. Tussendoor drijven ze of duiken ze een paar keer onder. De uren vliegen voorbij! We letten alleen niet zo goed op de koers en we komen in de ondiepe wateren van de Hapa'ai groep terecht. Beetje opsturen en daardoor halve wind, die inmiddels wat gedraaid is. Zo leggen we de 200 mijl naar het noorden af in ruim een etmaal. De nacht is prachtig met sterren, want de maan is al klein en komt pas laat op. Eén minpuntje: een onverwachte golf springt in de kuip en perst zich door het raampje van de achterkooi, daar is nu alles zout en nat: bah! We moeten echt weer wennen, voor het eerst sinds februari varen we over de andere boeg. Gelukkig lag de slaapzak onder het raam en is het matras droog gebleven.

Port Maurelle vanaf het strand

's Morgens komen we bij de Vava'u eilanden groep. Weer een walvissen show voor we naar binnen varen, wat een prachtige natuur. We zien een wirwar van redelijk hoge eilanden met mooie groene hellingen. Ertussen liggen talloze ankerplaatsen. Helemaal binnenin de groep ligt de super beschutte haven van Neiafu. Captain Cook heeft de Vava'u groep gemist omdat de bewoners van de Hapa'ai eilanden hem verteld hadden dat er ten noorden geen goede ankerplaatsen meer waren. Maar het heeft natuurlijk maar een paar jaar geduurd voordat kapitein Maurelle, de volgende Europeaan, in 1781 hier voet aan wat zette. De haven van Neiafu is inderdaad prachtig. Een soort binnenmeer omgeven door eilanden, met aan de randen goede ankermogelijkheden. Gelukkig liggen er wel 50 moorings bij het dorp zodat er meer schepen kunnen liggen en toch is alles bezet. We ankeren een klein stukje terug en ruimen de boot op, uit de wind in een mooi zonnetje en zo nemen we weer bezit van Tara als tweepersoonsboot. De wasserij in Neiafu wast al ons zoute natte spul, dus de schade valt mee.
In

"Wedstrijdje" met de Unwind tussen de eilanden

Neiafu ontmoeten we veel zeilers die we eerder deze reis al gezien hebben. Het is een komen en gaan van jachten. Ik denk dat er bij elkaar op alle ankerplaatsen in de eilandengroep zomaar 150 jachten liggen. Het komende hurricane seizoen drijft alle boten deze kant op om eind oktober een plek te zoeken buiten het gebied. Een gedeelte gaat via Fiji verder naar Australië of Nieuw Zeeland en een gedeelte via Tongatapu naar Nieuw Zeeland. Neiafu is een klein dorp, veel kleiner dan Nuku'alofa, maar voor de jachten is er veel meer te doen. Allereerst de geweldige natuur, maar ook een zeilmaker, eenvoudige reparaties, jachtrace iedere vrijdagmiddag, verschillende café's in de Europese stijl en kleine touroperators. Al deze zaken worden gerund door palangi's (witte mannen/vrouwen) die hier hun "paradijs" gevonden hebben. Volgens de Lonely Planet vertrekken er ook ieder jaar weer een aantal, maar zij worden naadloos vervangen door nieuwe gelukszoekers naar een plekje in het diepe blauw van de oceaan. Het trekt ons niet om hier ons kamp op te slaan, dus wij genieten gewoon van de weken die we hier hebben.

De bijboot krijgt eindelijk zijn naam, beetje ambitieus?
naar de Kleine Kapitein en de optimist van de kinderen

De grote attractie van de Vava'u eilanden zijn de walvissen en met name het zwemmen met deze prachtige dieren. De Bounty bemanning heeft vorige week voor ons besproken want er is een wachtlijst. Toeristen komen overal vandaan voor het zwemmen met de walvissen en regelen het vooraf. Eind deze week is het onze beurt. Nu maar hopen dat het front wat onderweg is een andere route kiest!

We varen naar Port Maurelle, een mooie ankerplaats in een soort kommetje met uitzicht op het noorden dus lekker in de zon en uit de zuid/zuidoosten wind. Om ons heen strandjes, palmbomen en mooie groene heuvels. Met de bijboot varen we eind van de dag naar Swallow Cave, een mijl terug.

We weten niet precies wat we moeten verwachten, maar het lijkt een grot waar je in kunt varen met de bijboot. Dat is het ook, maar als ik het water in ga vergeet ik gewoon te ademen door wat we zien: miljoenen en miljoenen visjes in grote wolken zwemmen onder ons door. Gelukkig duurt de bevanging niet al te lang, anders hadden we nu een ander verhaal. Eind van de middag draait de zon precies in de grot en worden al die zilveren, groene en blauwe visjes in het licht gezet. Een prachtig schouwspel! We hebben de camera niet meegenomen en ons wetsuit niet aan dus na een halfuur zitten we bibberend weer in de bijboot. Vandaag is de herkansing met nóg een zonnige dag om ons te verbazen over dit geweldige gezicht. We denken dat ze hier leven omdat er geen natuurlijke vijanden zijn, maar door de ligging van de grot en eb en vloed is er toch voldoende eten voor al de vissen. De grot zelf doet een beetje denken aan de gewelven van een Kathedraal en aan het plafond hangen honderden vleermuizen te wachten op het donker. We zijn er helemaal vol van en herbeleven de ervaring 's avonds achter de pc als we alle filmpjes en foto's uitzoeken.

Adembenemend, miljoenen vissen in één wolk

De Swallow Cave aan de buitenkant

De Swallow Cave van binnen, net geen 1/2 voetbalveld groot

Nuku'alofa door Theo - 3 - 7 september

Nuku'alofa 2-7 september

De Hifofua in 1957 "Dat wat veilig aan de andere kant komt"

Tonga……. Een oude wens van mij (Theo) komt in vervulling; zeilen naar het Koninkrijk Tonga waar ik tussen 1958/59 en 1962 met mijn ouders heb gewoond .En… we, Roel (en Jacomine) en ik completeren daarmee een oude afspraak.

In 1957 bestelde de Kroonprins Tungi van het Koninkrijk Tonga bij SanderNiestern in Delfzijl een tweetal schepen: de coaster Aoniu en de overmaatse sleepboot Hifofua. Mijn vader was verantwoordelijk voor de inbouw van de (MWM-)motoren. Tijdens een bouwinspectie vroeg de Kroonprins of mijn vader in Tonga de opleiding van de bemanning voor deze schepen voor zijn rekening wilde nemen. Dat verzoek kon niet geweigerd worden! Mijn vader voer als chief engineer op de Hifofua naar Tonga. Mijn moeder en ik kwamen na met de Southern Cross via Nieuw Zeeland. Een avontuur toentertijd! En zo belandden we op de archipel die door James Cook de Friendly Islands was genoemd.

Belofte: See you in de South Pacific, na 3,5 jaar in het echt

En die afspraak….. Roel, Chris en ik behoren tot de initiatiefnemers van de Stockvaert 1 en jaarlijks zeilen we in de Middellandse Zee. De afspraak werd ik meen al in 2010 gemaakt, toen Roel zei: Jacomine en ik hebben het plan rond de wereld te zeilen. Ik reageerde meteen dat als ze in de buurt van Tonga zijn ik mee wilde varen. Als ze dat leuk vinden natuurlijk, maar als kooimaat van Roel was de uitnodiging geen enkel probleem. Niet wetende dat het na het vertrek van de Tara vanuit Rotterdam-Delfshaven in mei 2012 nog ruim 3,5 jaar zou duren… Begin 2015, de plannen voor vertrek naar de Stille Zuidzee werden steeds concreter, zei Chris “zal ik meegaan” dat was natuurlijk een schot in de roos.

Koninklijk Paleis aan de lagune bij Nuku'alofa

Bij het vertrek vanuit Niuatopatapu (het noordelijkste deel van het Koninkrijk Tonga) was het vaarplan de eiland-groepen Vava’u en Ha’apai aan te doen alvorens Tongatapu met de hoofdstad Nuku’alofa te bereiken. Maar zeilen is weersafhankelijk en gelet op de te verwachten winden, nam de schipper het besluit, uiteraard in overleg met de Lady of the Tara (zoals Chris haar noemt), om rechtstreeks door de zeilen naar Tongatapu. Achter af een zeer wijs besluit. Zoals het schippers echtpaar gelet op de inmiddels jarenlange ervaring meer wijze besluiten heeft genomen daar waar het dagelijks leven aan boord betreft; op een relatief kleine leefomgeving is het goed orde en discipline in te stellen en te handhaven. Vermijd zo mogelijk het zoute water op en met name in de kajuit van de boot; vermijd onnodig vuil; reinig wat is ingekocht van al of niet vuil of hinderlijke beestjes, enz; begrijpelijk en zeer doelgericht. Ik heb groot respect voor de manier waarop Roel en Jacomine zo al ruim 3,5 jaar op weg zijn. Het schip, de inrichting en inventaris zien er picobello uit en de gastvrijheid die Chris en ik ervaren de ruim 2,5 week aan boord is om van (vrienden) te genieten.

Zonsondergang bij Pangaimotu

De Aoniu en met name de Hifofua, met beperkte vracht- en (dek)passagiersaccomodatie hebben eind jaren 50, begin jaren 60 met name het intereilandvervoer en verkeer opengelegd waar nu nog veel Tonganezen over spreken. Het bezoeken van familieleden op de andere eilanden werd daardoor makkelijker gemaakt. Zowel op Niuatoputapo als op Tongatupa kreeg ik warme reacties als ik in gesprek meldde dat mijn vader “chief-engineer” van de oude Hififua was geweest. Ook mijn verdwenen Tonganese woordenschat kwam per dag weer boven water; dat leidde af en toe tot leuke reacties.

Tonga-side school leerlingen toen en nu

Tijdens een van mijn mooie nachtwachten, zeilend ter hoogte van de Vava’u-groep en genietend van de schitterende sterrenpracht, kon ik al mijmerend denken aan de periode dat mijn vader hier voer met de Hifofua zo’n 55 jaar geleden en mijn eigen tijd op Tonga waar ik in uniform de Tonga-side school bezocht. Maar ook zo zeilend in de nacht: je bent op volle zee wel ontzettend klein….. een notendopje… en denkend aan thuis aan met name de kinderen en kleinkinderen zonder dagelijks telefonisch of whatsapp-contact……. het is wel heel ver weg zo’n 20000 km…..We voeren langs het eiland Late (toen bekend van de wilde honden), Kao en Tofua in de buurt van de Ha’apai groep (waar de muiterij op de Bounty heeft plaats gevonden).

De Hifofua is eind jaren 60 verkocht aan een particuliere onderneming die het niet al te nauw nam met het organiseren van wachten wanneer het schip op de rede voor anker lag; resultaat was dat tijdens een hurricane de Hifofua van de ankers werd gelicht en nu al jaren op een rif ligt ter hoogte van Nuku’alofa.

Big mama heet ons welkom op Pangaimoto

Op woensdag 2 september liepen we Tongatapu binnen en het was Roel die op een gegeven moment riep ‘daar ligt het schip van je vader…! Langzaam op de motor voeren we richting haven: een feest van herkenning; alhoewel ik er met Ria (overleden in 2008) in 2006 ben geweest is er het nodige op Tongatapu veranderd; het koninklijke paleis waar ik met mijn vader de toenmalige Koning bezocht en de oude havenpier zijn en nog. De nieuwe haven, de Queen Salotewharf, is fors uitgebreid met containeroverslag faciliteiten. Weliswaar moeten de schepen zelflossers hebben want kranen zijn er niet. We voeren het wat shabby-achtige haventje voor jachten in wat niet aantrekkelijk overkwam. Wederom nam het schippersechtpaar een wijs besluit: we gaan hier niet liggen maar een kleine 2 kilometer verder bij het eiland Pangaimotu met resort en kleine ferry gerund door de “bekende” Tonganese gastvrouw Big Mama. Achteraf een prima keuze . Vlakbij ligt ook het resort Fafa, volgens The Lonely Planet ‘one of the most elegant island-resorts of the Tongatapu-group’.

Ha'amonga Trilithon

De volgende dag met de ferry naar Nuku'alofa; eerst inklaren en de formaliteiten en tevens onmiddellijk de vriendelijkheid van de Tonganezen ervaren. Zelf ben ik langs de bij de haven liggende Roomskatholieke kerk gelopen, waar ik als kind pianoles kreeg van de nonnen en een kop koffie bij de Waterfront Lodge waar ik in 2006 met Ria verbleef voor we naar Fafa vertrokken.

Vervolgens met ons vieren met de taxi naar het centrum van Nuku’alofa; langs de Saloteroad, waar we woonden en even langs mijn oude Tonga side-school. Van de oude school is niet veel meer over, gelukkig de nodige nieuwbouw maar de school uniformen zijn nog dezelfde. Boodschappen, de markt, koffie bij het reeds jaren bekende Friendscafé en een simkaart voor de Tara-hotspot. Later die dag contact met het thuisfront wat toch wat emoties te weeg bracht (de afstand?)

Blowholes aan de zuidkust

We hebben een paar zeer mooie dagen op Tongatapu met ons vieren beleefd; dinner and dance night in the Hina cave, gerund door een zoon van een oud bemanningslid van de Aoniu. Een islandtour met diverse hoogtepunten: Ha’amonga Trilithon (de Tonganese variant van Stonehenge),Captain Cooks Landingsplace (1773), Flying Foxes (grote vleermuizen), de schitterende blowholes aan de zuidkust wanneer de zee swell het rif raakt, Abel Tasman's landingsplace in 1643! Maar hij was niet de eerste Nederlander op Tonga; hij werd jaren daarvoor al vooraf gegaan door Lemaire en Schouten en later Roggeveen…

de New Weslyan Church met poort voor de koning

Zondags naar de Weslyan Protestantse Kerk. De kerk waar ik ook met mijn ouders naar toe ging. Op de zeer stille zondag…..een echte rustdag voor de Tonganezen, was het bezoek aan deze kerk indrukwekkend. Schitterende koorzang, vooral het credo was erg mooi. De begeleiding bij de hymnes, de eucharistieviering waar de ouderlingen het brood en de wijn kregen vóór de aanwezige Koning en Koningin die toch het hoofd is van de kerk. Opvallend ook, de Tonganzen lopen makkelijker op blote voeten dan op slippers of sandalen hetgeen bleek in de kerk; overal stonden de sandalen en slippers; maar nog opvallender: de zondagse kledij met de matten die traditioneel gedragen worden en de veelal schitterend geklede vele kinderen…waar door de predikante apart na de avondmaalsviering aandacht aan werd besteed.

Laatste maaltijd aan boord: Tonga kreeft

Zondagavond een heerlijke Indische maaltijd aan boord van de Tara bereid door Chris samen met Jacomine en in aanwezigheid van de bemanning van de Sofia (een Engels echtpaar).

De laatste dag heb ik een ontmoeting met de broer van een collega van mijn vader….. toch bijzonder met hem en zijn vrouw over het verleden van gedachten te wisselen.

Voor mij vele mooie momenten! Om er een te noemen: vanaf de Tara de zonsondergang te zien met de oude Hifofua op het rif voor Tongatapu.

Iets gemist? Mijn klasgenoot van de lagere school Prinses Pilolevu, zuster van de huidige Koning, hebben we niet kunnen bezoeken wegens haar verblijf in Nieuw Zeeland. Jammer, maar ik had haar gelukkig wel ontmoet in 2006.

Zo onthouden we ons uitzicht: Pangaimotu

Daarna inpakken op de eerste regenachtige dag op Tonga. Chris en ik vertrekken naar het vliegveld (een lange reis via Auckland en Kuala Lumpur voor de boeg) en uitgezwaaid door Roel en Jacomine. Heel veel dank vriend en vriendin: een memorabele maar ook zeer gezellige zee- en zeilreis en voor Chris en mij onvergetelijke 17 dagen. Bon voyage de komende periode; geniet ervan en vooral van elkaar.

Theo

Theo in acie op de uitkijk

enorme flying foxes hangen te slapen in de bomen

Anahulu Cave om in te zwemmen: bijzonder

Samoa/Tonga blog van Christiaan - augustus/september

Vrijdag 4 september

Een blog, dit keer niet van Jacomine of Roel, maar van Christiaan samen met Theo de opstappers op het stuk van Samoa naar Tonga.

Aankomst op Apia Airport, geen hoela hoep wél bloemen

De aankomst op het vliegveld van het eiland Samoa vlak bij de hoofdstad Apia was een verademing na een vliegreis die eindeloos leek te duren. Voor Theo die rechtstreeks vloog was de vlucht nog erger dan voor mij omdat ik onderweg een paar dagen bij vrienden op bezoek gegaan was in Kuala Lumpur waar het vliegtuig toch een tussenstop had. Bovendien hadden de “oude heren” besloten om er een skivakantie van te maken. “Skivakantie” in de betekenis van “spending kids inheritance”, want we vlogen business class, wat op een vlucht van zo'n 35 uur van Amsterdam naar Samoa wel zo plezierig is.

In Samoa waren we als eerste het vliegtuig uit en ook kwam de bagage als eerste op de band, zelfs zo snel dat de muzikanten van het bandje met muziek á la Kiliman Hawaians nog niet eens klaar waren met het stemmen van de gitaren. Ook de dames van de douane waren nog niet op orde, die moesten eerst bijpraten voordat ze serieus aan het werk gingen – ja dat heb je zo wanneer er maar twee vliegtuigen per dag komen– wat voor ons een hele opluchting was want de kaas, worst, boemboes en de windgenerator waren niet bepaald zaken die zonder meer of eigenlijk helemaal niet ingevoerd mochten worden.

Genesis in de Tongaanse taal

Omdat er binnen een bandje was om ons op zijn Samoaans te verwelkomen, hadden we natuurlijk buiten de vliegtuigterminal niet alleen Jacomine en Roel verwacht, maar ook een aantal schone en schaars geklede meisjes in hoela hoep rieten rokjes. Dat viel tegen, niets van dat alles! De schilderijen van Gauguin geven wat dat betreft een valse indruk. In de volgende dagen kwamen we erachter dat voordat zendelingen en missionarissen bij bosjes arriveerden dit wel het geval was. Die lieden hebben daar godsdiensten met een zeer strikte preutse interpretatie verspreid en natuurlijk is die preutse interpretatie nooit veranderd en daardoor is er veel levensvreugde verloren gegaan. Ja, er wordt een enkele keer nog wel gezwommen, maar dan volledig gekleed en vrouwen hebben dan meestal drie lagen kleren aan zodat geen enkele vormen zichtbaar zijn. Op Niuatoputapu, het eerste eiland waar we na Samoa naar toe voeren, ging ik vanuit het schip zwemmen naar de wal, ik wilde op de wal klimmen omdat daar de maandelijkse boot met voorraden werd gelost, maar het werd me snel duidelijk gemaakt dat ik daar niet voldoende voor was gekleed.

Op Samoa hebben we de eerste dag na aankomst wat boodschappen gedaan op een voor de verandering rustige tropische markt. In het kleine stadje werd je soms wel gegroet, maar niemand liep je achterna en er waren ook geen kinderen die je om je naam vroegen of waar je vandaan kwam.

De volgende dag, zondag, met zijn vieren naar de kerk geweest. De kerk was oorspronkelijk gesticht door de London Missionary Society en was duidelijk conservatief protestants. De preek ging over het ontdekken en gebruiken van talenten, maar toen de dominee als voorbeeld gaf dat hij kwade geesten kon verdrijven haakte ik af.

Christiaan in functie, ay ay captain...

Zeilen naar Niuatputapu was een belevenis, natuurlijk de zee was ”rustig” bij een halfwindse koers. Roel gaf ons zelfs het vertrouwen om de twee nachten dat we op zee waren wacht te lopen, maar ondanks de “rustige” zee waren Jacomine en Theo de eerste dag wel zeeziek en het ankeren in de baai van Niuatputapu was voor hen een verademing.

In de baai lagen nog wat andere zeilboten en er kwamen er in de loop van de week nog een aantal bij. Toen we vertrokken waren er in totaal negen boten. Wat mij opviel was de onderlinge saamhorigheid van de bemanningen van al die schepen. Er waren drie Nederlandse boten en we hebben een keer aan boord van de grootste boot gegeten. Margret en Niels, de eigenaren, gaven me het gevoel alsof we elkaar al jaren kenden en elkaar alleen maar een tijdje niet gezien hadden. Dingen die ik normaal voor me houd of niet snel met anderen zou delen, daar spraken we over en dat was wederzijds.

Rondrit over het eiland, niet groot maar toch iteressant.

Er waren drie Amerikaanse schepen, op twee ervan was de schipper een Amerikaan en hun vrouwen kwamen uit de Filipijnen. Die vrouwen kwamen ook nog uit het zelfde gebied en logisch dat ze elkaar opzochten. Dan was er een Oostenrijks stel die hun boot als werkelijk een wrak hadden gekocht en zelf hadden opgeknapt. Rond de wereld zeilen is voor een bepaalde groep mensen en vaak wordt er vanuit gegaan dat je aardig in de slappe was moet zitten of gepensioneerd moet zijn om je zoiets te kunnen permitteren. Nou dat is echt niet zo, er zitten veel jonge stellen bij en mensen die zo weinig mogelijk op de motor varen omdat ze eigenlijk geen geld voor de brandstof hebben. Zo was er een leuk Canadees/Engels stel, Megan en Chris, zij leed aan het “restless lipsyndroom” want vooral de eerste keer ratelde ze maar door. Maar ja, Chris zei niet veel en ze hadden kortgeleden 46 dagen achter elkaar vanuit Canada op zee gezeten, dus dat zij haar verhaal kwijt moest was wel te begrijpen.

Voorbereiding voor de pot luck op de motu met alle zeilers

Hun bijdrage bij de dingen die we gezamenlijk deden met de acht/negen boten die in de baai lagen was wat minder dan van de boten die het ruimer hadden. Maar op een ander moment toen er een buitenboordmotor van een van de bijboten niet goed liep en Chris dat aan het geluid van de motor hoorde, kwam hij wel direct aanvaren om die motor te repareren. En zo waren er meer momenten dat de bemanningen elkaar hielpen. Chris was aan de wal monteur en hoopte in Nieuw Zeeland, waarnaar ze op weg zijn, geld te verdienen voor het volgende stuk van hun reis.

Op weg naar de kerkdienst in de auto van Nico

Op Niuatoputapu werden er veel dingen gezamenlijk gedaan. Een fundraising van de kerk, dat was een waar schouwspel met veel gezang en voor mij soms onbegrijpelijke zaken zoals het lopen en rennen door de kerk en het kava drinken door de mannen na afloop. Kava is een drank uit de wortel van een plant en geeft je hetzelfde gevoel als van een stevige verdoving bij de tandarts. Tenminste dat gaf het bij mij, maar ik had maar een halve kokosnoot vol gedronken. Soms wordt er wel tien keer zo veel gedronken en als je dat op maandag doet wordt je op woensdag wakker en je weet dan niet waar de dinsdag gebleven is. We hebben een keer gepicknickt op een klein eilandje, iedereen had wat meegenomen en er waren ook twee biggetjes die geroosterd werden. Jammer alleen dat het redelijk koud was, maar dat mocht de pret niet drukken. Ook een kerkgang ontbrak niet.

Mooi aangekleed voor de kerk, Sia in het midden

De kerk is erg belangrijk en die zondag zijn we naar de grootste katholieke kerk geweest. Die keuze was alleen maar gedaan omdat Sia de vrouw die voor de overheid de toeristen ontving, ons had uitgenodigd voor de lunch na afloop van de mis. Niuatoputapu heeft net geen negen honderd inwoners, maar wel twaalf kerken, ja schrik niet 12!!!! Drie katholieke kerken, een mormoonse, een zevende dag adventisten kerk en dan nog wat andere protestantse kerken. Drie keer op een zondag naar de kerk is dus geen enkel probleem en ja wat moet je anders op zondag doen want zwemmen, naar het strand gaan dat hoort en doet niemand.

Toen we Niuatoputapu verlieten was ik daar niet rouwig om, voor mijn gevoel waren we er lang genoeg geweest, of Jacomine en Roel dat ook zo voelden weet ik niet. Hun tempo ligt behoorlijk wat lager dan dat van iemand die zo uit de jachtige wereld van het westen komt binnengevlogen

Sia, Nico en little Sia op bezoek aan boord

Zeilers en gastheren&vrouwen op de motu na de pot luck

Kava ceremonie na de kerkdienst

Zwemmen in zoetwaterbron op Niuatoputapu

Jongetje haalt gebleekte pandanusbladen op voor matten

zondagslunch bij Sia en Nico thuis

                    

Zeezeilen Tonga - 29 augustus - 2 september

Zonsondergang over de motu bij Niuatoputapu

Ons verblijf op Niuatoputapu duurt een paar dagen langer dan de bedoeling. Een aanhoudende harde wind uit zuid-zuid ooost, bijna pal tegen, is geen aantrekkelijk vooruitzicht om de beschutting van de lagune te verlaten. Over de laatste dagen daar zal Christiaan schrijven als we weer vaste grond onder de kiel hebben, onder helling blogs schrijven is toch echt voor gevorderden. We zijn onderweg naar Vava'u, een interessante groep eilanden ten zuiden van Niuatupotapu. De wind is eindelijk gedraaid naar zuid-oost en zal nog een beetje krimpen naar oost, zo rond de 20 knopen. Het betekent wel voor het eerst sinds lange tijd aan de wind zeilen en we krijgen dan ook bakken water over. De eerste reven zitten er al in als we vertrekken, maar voor de nacht zijn de genua en grootzeil twee keer gereefd en lopen we nog steeds 6 knopen. Comfortabel is anders en veel gegeten wordt er ook niet. Ik denk dat Theo en Christiaan zich erg verheugd hebben op zeilen in de tropen, maar de realiteit lijkt meer op de Noordzee in een winderige zomer. De wind is koel en de watertemperatuur daalt van 29ºC naar 24,5ºC!

Voor het eerst weer aan de wind en zeilpak aan!

De weerberichten die we binnen halen laten voor na woensdag eerst windstilte zien, er komt dan een lage druk gebied over met veel regen en daarna weer veel wind uit zuid, pal tegen. Wat te doen om toch zonder stress in Nuku'alofa te zijn voor de vlucht terug van Theo en Christiaan? We zeilen door nu we goede wind hebben. Dag Vava'u, dag Hapai eilanden, we kunnen plannen maken wat we willen, het weer bepaalt. En het weer is hier onstuimig en erg veranderlijk. We komen meer onder de invloed van lage drukgebieden die uit de Tasman zee over Nieuw Zeeland naar het noorden komen. Daar botsen ze op de warme lucht rondom de evenaar en ontstaan er allerlei bijzondere weereffecten. Het is verrassend om te zien hoe snel de patronen veranderen nu we naar het zuiden zeilen. We hadden dat eigenlijk pas verwacht op het traject van Tonga naar Nieuw Zeeland, maar het is zoals het is.

De 2e dag is rustiger, tijd om te lezen aan de lage kant

Het is nu middernacht en we zeilen langs de wereldberoemde vulkaaneilandjes Kao en Tofua. Ook nog nooit van gehoord? Theo vertel ons dat hier de muiterij op de Bounty heeft plaatsgevonden. Ik probeer mij een voorstelling te maken van het tafereel over de eeuwen heen. Kapitein Bligh die met 12 of 13 man in een sloep gezet wordt met minimale hoeveelheden water, eten en navigatie- middelen. Zij keken naar dezelfde rotsen als ik nu. In die sloep bereiken ze Timor na een lange reis met ontberingen, honger en dorst. Bligh was geen prettige man, zoals uit de verhalen naar voren komt, maar varen kon hij! Hoe zullen de muiters zich gevoeld hebben na de eerste euforie? Ze maken een omweg langs eilanden waar ze niet welkom zijn, om dan terug te keren naar Tahiti. Met versterking van de bemanning (vrouwen en mannen) vertrekken ze, om zich uiteindelijk op het het onbewoonde Pitcairn te vestigen. De Bounty wordt daar verbrand zodat niemand nog kan vluchten en het schip geen aandacht trekt van passerende schepen. Een zelfgekozen gevangenschap. Het kan vreemd lopen in het leven.

Prachtige luchten onderweg

De wind is wat afgenomen en meer oost. De reven zijn uit de zeilen en we scheuren met 7 knopen door het water, nog 73 mijl te gaan. De mannen liggen lekker te slapen in hun zeekooien en morgenochtend wacht ons Nuku'alofa, de hoofdstad van Tonga. Daar gaan we met Theo voorop op een tour vol herinneringen, het lijkt mij een leuke manier om zo een eiland te leren kennen.

Vlak bij Tongatapu wéér walvissen!