Stand for Salmon - november

Buurvrouw Heather komt eten. Zij is Community Organizer voor de Sitka Conservation Society, de lokale natuurbescherming organisatie hier. Het is een drukke tijd voor haar en de andere Conservation Societies in Alaska. Na jaren praten, zoeken, netwerk opbouwen en samen schrijven is er een breed gedragen referendum uitgeschreven voor de bescherming van de Zalm-paaigronden in Alaska. De huidige wetten stammen nog uit de zestiger jaren en sinds die tijd is er veel veranderd. Grondstoffen zijn wereldwijd schaars en Alaska heeft op meerdere plaatsen grondstoffen in de bodem. Olie is welbekend, maar ook allerlei mijnbouw grondstoffen zoals koper en goud zijn aanwezig in de bodem. De stoffen die gebruikt worden bij het raffineren in de mijnbouw kunnen erg schadelijk zijn voor grond- en rivierwater, en dus voor de zalmen en mensen. Er zijn veiligere methoden om te raffineren, maar die kosten meer geld dan het vuil gewoon te lozen. De maximale boetes op een overtreding zijn nu $10.000,- een lachertje in de miljoenen industrie van de mijnbouw.

De campagne heet “Stand for Salmon” en heeft in ieder geval iedereen in beweging gebracht, de voorstanders en de tegenstanders. Grote olie en mijnbouw bedrijven hebben samen 12 miljoen ingelegd om de “Stand voor Alaska” campagne op te zetten, om NEE te stemmen tegen het zalmen voorstel. Het is een veelvoud van het budget van de Conservation Societies.

De tegenstanders beweren dat Stand for Salmon tot gevolg zal hebben dat er eindeloze procedures komen, minder werkgelegenheid en dat iedereen er in inkomen op achteruit zal gaan. Gevoelige thema's in een staat met een hoge werkloosheid en minder olie-inkomsten door de lage olieprijs en de verminderde opbrengst uit de olievelden. Het schrikbeeld van de “Stand for Salmon” lijkt te worden geschraagd door bangmakerij en uit zijn verband getrokken argumenten.

De voorstanders werken hard om de discussies in de gemeenschap op gang te houden en correcte informatie te geven. Het is een uitdaging. Alle vrije reclame tijd op tv is opgekocht door Stand voor Alaska, en ook andere kanalen worden volop benut om tegenstanders te winnen.

Roel en ik gaan naar een wervingsavond voor vrijwilligers, een klein, divers gezelschap. We komen een van de vissers tegen van de pier in Baronov Falls, jonge mensen uit Sitka en oude rotten uit het natuurbeschermings vak. Er zijn ook kritische vragen uit het publiek, ze gaan meestal over de gevolgen die het aannemen van het referendum heeft op hun eigen dagelijks leven. Hoe moeilijk wordt een vergunning voor je privé aanlegplaats bij je huis, mogen we nog jagen en vissen? Het antwoord is steeds dat het referendum hier geen verandering in brengt, het doel is de grote industriële- en infrastructuurprojecten. Ik denk steeds aan de zalm die bij ons verdwenen is in de grote rivieren en hoe lastig het is om een evenwicht te hervinden als het kwaad geschied is, dus ik meld me aan als vrijwilliger. Avonden zit ik te bellen met mensen in Alaska om te vragen of ze gaan stemmen en of ze dan vóór de zalmen willen stemmen. De vraag óf ze gaan stemmen is erg belangrijk, er stemt namelijk maar een klein gedeelte van de bevolking. In Amerika moet je veel moeite te doen om jezelf te registreren als stemmer voor je mee mag doen. Als je geen officiële documenten hebt moet je die eerst aanvragen (en betalen) voor je kunt registreren. In Alaska gaat dat wel in een moeite door met de registratie voor een uitkering uit het Dividend Fonds van de olie opbrengsten. Iedere Alaskaans ingezetene heeft daar recht op en ik schat in dat het ontvangen van geld een grotere beloning is dan het recht om te mogen stemmen. Naast de registratie lijkt stemmen hier minder vanzelfsprekend dan bijvoorbeeld in Nederland. Bij de laatste presidentverkiezing in de US stemde minder dan 60 % van de bevolking.

Ik was zelf nooit z'n voorstander van ongevraagd gebeld worden en zit nu aan de andere kant. Sommige mensen zijn ronduit bot, sommigen beleefd maar willen niet gebeld worden. Gelukkig ook veel mensen die gaan stemmen en de campagne steunen en in een aantal gevallen vragen die ik (meestal) kan beantwoorden. Collega's gaan langs de deuren om met mensen te praten. Naast het doel is het leuk om weer in een team te werken, ervaringen uit te wisselen, ideeën uit te proberen. We brengen borden om in de tuin te zetten en op de verkiezingsdag staat we op de belangrijkste rotonde (de enige?) in Sitka met spandoeken om mensen over te halen om te gaan stemmen voor ons voorstel.

Het referendum is onderdeel van een uitgebreid stembiljet. Naast de verkiezing voor de US Huisafgevaardigde wordt de nieuwe gouverneur van Alaska gekozen evenals het huis van de staat, rechters, school besturen etc. Stemmers moeten ruim 20 maal hun stem uitbrengen, waaronder 1 referendum: Stand for Salmon. In de gesprekken over de telefoon merk ik dat mensen soms door de bomen het bos niet meer zien, je moet je in Alaska over zoveel zaken een mening vormen. 51 procent van de stemgerechtigden gaat ook daadwerkelijk stemmen.

De uitslag geeft een duidelijk beeld: Zowel de gouverneur als het huis van de staat gaan over in Republikeinse handen. Het referendum voor de zalmen bescherming wordt afgestemd met 63% van de stemmen tegen. Don Leavy, de nieuwe gouverneur van Alaska, zegt in zijn benoemings speech: “Alaska is open voor business, olie en mijnbouw is onze toekomst”. Het is in lijn met de plannen van President Trump.

De stemming in ons “Stand for Salmon” team is natuurlijk verslagen na de uitslagen. Maar, zoals iemand opmerkt: “In twee jaar tijd hebben we 37% van de stemmers achter ons voorstel gekregen, dat is een enorme winst! Er zijn contacten gelegd, netwerk gebouwd en dit is niet het laatste natuur onderwerp waar we voor moeten gaan. We gaan het weer proberen op een andere manier”. De volgende uitdaging biedt zich al aan.

Na de verkiezingen worden er inspraak rondes gehouden om het Tongass Gematigd Regenwoud, wat geheel Oost Alaska en een gedeelte van Canada beslaat, open te stellen voor grootschalige bosbouw. Tot nu toe waren de beschermingswetten zodanig dat het enorme bos, het laatste van deze soort wat nog redelijk intact is, hiervan vrijgesteld. We hebben op verschillende plaatsen op en rond Kodiak eiland al clearcut percelen gezien, woestenijen van boomstompen. Ongelofelijk dat er 1000 jaar oude bomen gekapt zullen worden om papierpulp en bouwhout van te maken! Ik heb niet veel hoop dat de natuur beschermingswetten gehandhaafd zullen worden in het huidige politieke klimaat. Nú meer geld lijkt toch voor veel mensen te verkiezen boven natuurbehoud op langere termijn.

De zalmen, tja wie weet hoe het verhaal verder gaat. Dit jaar zijn er op verschillende visgronden zo weinig zalmen teruggekomen dat het seizoen niet opengesteld is. Is het een uitzondering of is er iets aan het veranderen? Alaska heeft als enige nog een grote wilde zalm visserij in plaats van de vreselijke zalmkwekerijen, laten we hopen dat het ondanks alles zo blijft. Wij blijven de initiatieven in ieder geval steunen. 

Bij Albert Hein vonden we trouwens Wilde Sockey Zalm uit de Cook Inlet, Alaska, voor wie wil proeven hoe de zalm van daar smaakt!