Niuatupotapu - 25-28 augustus

De vlaggenceremonie, mét Tongaans volkslied van Theo

We varen een kleine twee dagen en hebben wisselend weer onderweg van Samoa naar Niuatoputapu (eiland van de heilige kokosnoot, even oefenen!). Geen wind, goede wind en wind op de neus. Heftige kruisgolven om mee te beginnen, maar daarna gelukkig minder. Regen, veel bewolking en af en zon en maan. De aankomst bij het eerste Tonga eiland Niuatoputapu maakt veel goed. Om ons heen springen de bultrug walvissen uit het water. Soms zijn het er drie, soms een eenling, maar ze houden ons lekker bezig de laatste uren van de reis.

Springende bultrugwalvis

Dan zien we een prachtig eiland voor ons liggen in een blauw groene lagune met hier en daar een motu. Het eiland is overwegend laag maar er steekt een berg uit, het restant van een oude vulkaan. De aardbeving en tsunuami van 2009 hebben erg huisgehouden hier. Het koraalrif is verwoest en we zien hier en daar nieuwe kernen koraal ontstaan, maar het zal nog lang duren voor het weer een interessant koraal gebied is. De traditionele open huizen dicht bij de zee waren weggespoeld, niet zozeer doordat de tsunami zo hoog was, maar de trekkracht van de terugtrekkende golf was verwoestend. Gelukkig waren de mensen snel naar boven gelopen en zijn maar erg weinig slachtoffers te betreuren. In de drie dorpen langs de kust zijn er daarna kleine prefab woningen neergezet en de traditionele huizen zijn niet herbouwd. Een verlies, maar ook winst. Door de golfplaten daken op de huizen hebben alle bewoners nu eigen regen

Het huis van Sia en Nico van na de tsunami

drinkwater, hier en daar zonnepanelen met wat accu's en er is licht. Verder leven de mensen simpel. Ze eten vis, schaal- en schelpdieren, er lopen overal kippen en varkentjes en ook de honden ontkomen niet aan de kookpot. Als koolhydraten zijn er taro, broodvruchten en yam wortels en fruit groeit overal. Eenmaal per maand komt het bevoorradingsschip, het wordt morgen verwacht en er is dan ook van alles op: meel, tabak, kookolie. Luxe goederen zijn er nauwelijks op het eiland, winkels hebben we ook nog niet gezien in de drie dorpjes. Wel 10 kerken voor 800 inwoners!

Theo heeft als jongen van 8 tot 12 jaar op Tonga gewoond, hij verheugt zich dan ook zeer op het zeilen in Tonga. Zijn vader heeft het eerste schip hierheen gevaren wat de vracht en veerdienst onderhield tussen de eilanden: de Hifofu'a "dat wat veilig aan de andere kant komt". Toentertijd een enorme verandering in het leven van de bewoners en nu nog steeds doet het noemen van de naam deuren open. We zijn nog maar net geankerd en het inklaringsteam komt langs: immigratie, agricultuur en douane. We hebben nog nooit zo'n vriendelijk team meegemaakt en met koffie en koekjes lijkt het net een visite. Theo en de immigratie en douane beambte halen samen herinneringen op aan de Hifofu'a, het is een geanimeerd gesprek. Ook komen er weer woorden boven in het Tonganees.

Douane, immigratie en agricultuur, wat een ontvangst!

 Er liggen nog 3 boten, waarvan we er al 1 kennen. We horen dat er op vrijdag Pot Luck georganiseerd wordt door de familie die al jaren de yachties onder hun hoede nemen. Later maken we kennis met Sia en Nico en hun dochtertje Little Sia. De twee oudste jongens zijn naar school. Het is opvallend dat je op een klein eiland veel sneller opgenomen wordt in de gang van zaken. Donderdag is de jaarlijkse fundraising voor het salaris van de predikanten van een van de kerkgenootschappen op het eiland, of we ook willen komen. Op zondag is er na de kerkdienst een lunch bij Sia en Nico thuis voor de yachties zodat ze toch een familie hebben op het eiland. Zo gaat dat zonder veel omhaal van woorden.

Enkele vrouwen en kinderen bij de fundraising

Op donderdag verzamelen alle Yachties zich voor de fundraising. We doen onze donaties in een envelop en gaan naar de kerk. De dienst is al in volle gang als we aankomen, het gezang leidt ons zo naar binnen. Het is een ceremonie die meerdere keren herhaald wordt, waarin per familie geld ingezameld wordt voor en door de predikanten, die verder geen betaling voor hun werk krijgen. Tussen de inzamelingen in wordt er gezongen, iemand zet spontaan een lied in en de rest volgt, meestal in kanon. Door de vrouwen wordt gedanst. Soms lijkt het net op theater waarin er met de inzamelteil wordt gehamerd op hoofden en tegen de buik en er grapjes gemaakt worden en dan gaat de teil weer rond. Het ene moment barst iemand in tranen uit bij het noemen een naam, het volgende moment wordt er gelachen. De vrouwen zijn goed gekleed en hebben ceintuurs van gekleurde planten stroken, of medaillons van kokosnoot en schepjes en prachtige gevlochten kleden omgebonden met de ceintuurs. De mannen zien er sterk uit en zingen met een diepe stem.

Het feestmaal na de fundraising

De laatste inzameling is van onze "familie" en ze zijn zeer tevreden met wat er in de envelop zit: het gezang heft weer aan met vele malen malo aupito (heel erg bedankt) tussen de regels door. De mannen hebben daarna nog een kava ceremonie en Theo komt iemand tegen die de Hifofu'a als jongetje nog binnen heeft zien komen en de boot niet alleen uit de verhalen kent. Na afloop willen we naar de boot maar dat is niet de bedoeling. Als dank voor onze donatie is er een gevlochten mand met eten bezorgd bij Sia en Nico en worden we bij de lunch verwacht. De andere kerkgangers eten ook in verschillende groepjes als dank voor de fundraising. Er staat werkelijk van alles op tafel: vis, watermeloen, custardcakes, taro, maar een gebraden varkentje spant de kroon. We zijn met 10 mensen van de boten en het voelt inderdaad een beetje als familie.

Blauw in blauw de lagune bij Nuiatoputapu

De wind staat pal tegen op weg naar het zuiden dus we blijven nog tot na het weekend hier, heerlijk genieten van het leven op het eiland.

Niuatoputapu, oude vulkaan met eromheen laagland